In de NRC van dit weekend stond een interessant artikel over Walmart, ’s werelds grootste retailer met alleen al in de VS een omzet van meer dan U$ 300 miljard en 2 miljoen medewerkers! Als dat niet indrukwekkend is ? (totale omzet 2009 ruim U$ 400 miljard, dat is ongeveer 50% van het hele Nederlandse BNP).
Interessant is echter dat deze gigant nog geen vestiging heeft in New-York.
Hoofdreden is dat de vakbonden er zich tegen verzetten, maar er is meer….veel meer.
Ik volg deze gigant al jaren en zie naast de imposante kant ook de ‘downside’ van zoveel retailpower. En hier komt ook de retailpraktijk van onze leefomgeving om de hoek kijken.
'wipe out local retail'
De komst van Walmart staat voor de volgende ontwikkelingen:
- ‘they virtually wipe out the complete local retail’. Wanneer Walmart komt worden de kleine(re) locale shops ‘out-of-business’ geduwd, vaak zelfs moedwillig door in de beginperiode goederen beneden inkoopsprijs te verkopen,
- ze geven weliswaar werk aan 2 miljoen mensen, maar dat zijn voor 95 % erg slecht betaalde jobs, waarvoor geen opleiding vereist is, en dat gaat dus ten koste van normale banen: de inschatting is dat iedere Walmart job staat voor het verdwijnen van 1,4 fte!
- de productie verplaatst (zowel van food- als van non-food artikelen) naar lage loonlanden ten koste van locale productie. Zelfs lage loonlanden zitten niet meer op Walmart orders te wachten omdat die zo immens groot zijn en tegen flinterdunne marges. Probeer dan een jaar later, wanneer Walmart verder trekt op zoek naar nieuwe slachtoffers, je oude klanten maar weer eens terug te krijgen.
- de logistieke kosten zijn ook erg hoog en daarmee de milieubelasting, goederen met een lage toegevoegde waarde worden over de hele wereld gesleept, terwijl de locale boer het lootje legt.
kleur verdwijnt uit binnenstad
Walmart is natuurlijk een voorbeeld, en een extreem voorbeeld, maar we zien het ook in onze omgeving: grootschaligheid ten koste van kleinschaligheid, kwantiteit ten koste van kwaliteit, massaconsumptie ten koste van smaak. Hiermee verdwijnt stilzwijgend de kleur (en het onderscheid) uit onze binnensteden en slaat grijsheid toe. In de VS lijkt iedere stad op elkaar, overal dezelfde fastfood ketens, shopping malls met dezelfde winkelconcerns van duur tot goedkoop.
overijverige locale beleidsmakers
New-York houdt het, althans mbt Walmart, nog even buiten de deur.
Een goed voorbeeld voor overijverige beleidsmakers bij ons. We zijn al een over-bewinkeld land. Projectontwikkelaars willen graag bouwen terwijl er geen klanten bijkomen en internet-shopping inmiddels ook al 5 tot 10 % van de consumptie voor haar rekening neemt. Groot winkelbedrijven kunnen alleen maar groeien ten koste van anderen, zwakkeren. Ze forceren langere openingstijden, zondagsopeningen en dwingen concessies af bij het locale bestuur, die maar wat geïnteresseerd is in het aantrekken van bedrijvigheid.
De prijs de we betalen, kon wel eens erg hoog zijn!
Strategische opties voor steden met een duidelijk eigen (winkel) karakter
Soms moet men zich er niet voor schamen een stap terug te doen. Misschien moeten we ook in het vestigingsbeleid eens durven een spiraal te doorbreken, zoals bv.
- 1 koopzondag per maand is zat
- schaf de donderdagavond koopavond af
- stop uitbreidingen in periferie van steden
- revitaliseer binnensteden met mix van functies (wonen-boven-winkels, zorgcentra e.d.)
- zorg voor het behoud van unieke ‘stand-alone’ winkels, local champions
- introduceer nieuwe (shopping)evenementen, zoals ‘late night shopping’,cultuur events e.d.
Door de spiraal te doorbreken van groter, duurder en massaler, komen de volgende effecten in beeld:
- m2 prijzen dalen; effect zal zijn: stad wordt minder aantrekkelijk voor grootwinkelbedrijf, en daarmee ook minder aantrekkelijk voor zelfstandige detailhandel om panden te verkopen
- beperkte openstelling maakt personeelskosten en – inzet beheersbaar
