De wereldvermaarde kunstbeurs TEFAF in Maastricht is alweer bijna afgelopen.
Met name de preview op donderdag 14 maart was zoals gebruikelijk zeer druk bezocht. Het crème-de-la-crème van corporate Nederland en de kunstminnende internationale scène was weer massaal uitgelopen om dit gratis feestje vooral niet te missen.
archetypes
Leuk om de verschillen te observeren in het publiek. Ik onderscheid 3 groepen
- de ‘echte kunstverzamelaars’: veelal oudere (zeg maar bejaarde) dames en heren, die met een notitieblokje rondlopen en hun lijstje afwerken. De Nederlanders zien er gezellig no-nonsense jaren 90 uit met spekzolen. De Duitsers strak in pak en vel en op de verantwoorde plekken wat versiering. De Fransen en Italianen met een nonchalante impliciete chique en kleding van de gezaghebbende merken, de Engelsen vooral met verbale flamboyantie.
- de ‘corporate succesvollen’, ook hier te onderscheiden qua landsaard. De Nederlandse ondernemers, grijs in het pak en de gebruikelijke ongepoetste schoenen, vergezeld van hun vaak opvallend jongere partners, te herkennen omdat ze vaak hand-in-hand lopen. Hij pronkt met haar, en zij met haar opzichtige sierraden en haar semi-zakenpakje van foute merken, die (dus) net niet goed vallen, met niet bijpassende tassen van duur merk. De Duitse collega ceo’ s hebben keurig hun schoenen en vrouw gepoetst, geen plooitje fout, geen lokje scheef.
- de standhouders, mijn favoriete groep. Mensen met smaak en allure en een groot gevoel voor decorum, letterlijk (in hun stands) en figuurlijk. De mannen veelal in modieuze strakke jasjes, te korte broeken met potloodpijpen evt. met een gezellige pochet nonchalant in de borstzak gefrommeld. De vrouwen uitgerust in mooie jurken van gerenommeerde merken en kwaliteiten, mooie accessoires en verzorgde schoenen. Taste, maar impliciet.
Dit publiek laat zich verwennen in de fantastische ambiance die de TEFAF ook dit jaar weer is. Prachtig aangekleed met dit jaar weer een andere geslaagde bloemdecoratie. Uitbundige hapjes in decadente hoeveelheden en onder het constant genot van bubbels (het zal wel geen Champagne geweest zijn).
handel
Je zou het haast vergeten, maar de TEFAF is een echte handelsbeurs. Er moet VERKOCHT worden ! Voor vele beursstandhouders is het de commerciële happening van het jaar. De grote toeloop aan bezoekers werkt dan alleen maar verstorend.
De kunstmarkt en daarmee de verkopen op de TEFAF, is de laatste jaren moeizaam en begint voor enkele handelaren zorgwekkend te worden. Ik sprak er enkele toonaangevenden die niet tevreden zijn over de verkoopresultaten van de beurs en hun kosten er niet of nauwelijks uithalen, laat staan extra omzet genereren. Het kost enige moeite de waarheid eruit te krijgen, want men doet alles aan ‘keeping up appearences’.
De problematiek is divers: weinig goed vers aanbod van de verzamelaars, die de neiging hebben op hun stukken te blijven zitten en daarom nog steeds hoge (inkoop) prijzen verlangen, want men hoeft niet zo nodig te verkopen. De handelaren zien ook dat de klantloyaliteit sterk aan het afnemen is. Rondshoppen, prijzen vergelijken, afspraken niet nakomen, ondanks toegezonden previewkaarten niet eens een stand bezoeken etc. etc. Het lijkt wel de gewone praktijk van consumentengedrag. Hier gaat ook op dat het publiek duidelijk aan het verjongen is en zich anders als kunstkoper manifesteert. De klassieke ambiance kan ze gestolen worden. Ze gaan net zo lief naar Art Hongkong of Art13 in London voor de echte trends in moderne kunst, wat op de TEFAF toch minder vertegenwoordigd is. Een enkele standhouder overweegt mede hierdoor de beurs een keer over te slaan, maar ervaring leert dat er dan meestal geen weg terug meer is.
in de steigers
Het lijkt erop dat het succesmodel van de TEFAF mede door deze ontwikkelingen wel eens ondergraven kon worden. De kunstmarkt is net zo dynamisch als iedere andere markt, waarbij successen uit het verleden geen ……..etc. Hoge kosten, duur betaalde ambiance, vanzelfsprekende kostbare entertainment, wellicht een idee om het businessmodel van de TEFAF weer eens in de steigers te zetten en aan te passen aan de bonusloze tijd die aangebroken lijkt!
